Naar aanleiding van een logje van Annette, het volgende:
Een patrijspoort is een rond glazen raampje in de hut van een oorlogs- of passagiersschip. Aangenomen wordt dat het woord is gevormd in navolging van het verouderde patrijsgat: het gat waar de kolderstok van het roer doorstak. Maar daarmee is het woord nog niet verklaard. Er is evenwel een ander woord dat ons op weg kan helpen, n.l. hennegat, ook alweer een scheepsterm waarmee men het gat aanduidde waardoor de schacht van het roer binnen boord komt. Het is niet twijfelachtig dat het hennegat zijn naam ontleent aan zijn uiterlijke overeenkomst met het achterste van een hen. En op die wijze kunnen ook de woorden patrijsgat en patrijspoort worden verklaard.
Broodje aap of…
(naar P.H. Schröder (1980) Van Aalmoes tot Zwijntjesjager)
Wel nee, joh. Door die gaten duwden ze vroeger de kippen of fazanten aan boord. Dat was ’n stuk handiger dan door een (sluis)deur…
Ach, wat maakt het uit. Het zijn gewoon prachtige raampjes. Ik zou in mijn huis alle ramen wel willen vervangen door patrijspoorten. Het is alleen zo lastig om dekbedden uit te kloppen door zo’n gaatje! Bedankt dat je mijn logje vermeldt hebt hier. Elke kijker extra is meegenomen. Zelfs als ze alleen maar naar mijn patrijspoortjes kijken. Ik zal er nog wel een wat meer fotograferen. Je hebt ze in alle soorten en maten. Fijn weekend, Sjoerd!
Het maakt me allemaal niet veel uit waar de naam vandaan komt, vooral niet sedert ik weet wat mijn familienaam betekent en da’s ook niet echt passend.
Dus houd ik het bij een broodje aap.
Ik heb het blog van Brillie net bekeken, en weet nu weer waarom ik het woord k@t heb gebruikt in plaats van het veel meer voor de hand liggende woord (kijk maar naar het weer buiten) snert.
Hachelijk?
http://www.brillie.nl/?p=5910
Ha Sjoerd,
Het is altijd leuk om de herkomst van woorden na te gaan.
Soms is het een hele verrasing. oma
Ot. Je verzoekje is gedraaid in de show.
Klopt Rain is niet zo’n sterk nummer, maar vond het leuk om eens mee te nemen in de show.
Het programma kun je straks beluisteren op onze weblog en nu al op de website waar de programma’s staan: http://www.wir-3.com/ kies voor radio de BOM
Zwijnen in een stal wordt zwijnenstal en dat is niet best als je huis er zo uit ziet. Trouwens patrijs in witte wijnsaus is een heerlijk gerecht in Andalucia. We spreken uit ervaring want we hebben het gegeten en het is een delicatesse.
@sjoerd: sorry, kwam door het verhaal over de patrijzen, in Amsterdam heb je vliegsijzen, drijfsijzen en schijtlijsters…. Moderne variant met sterker taalgebruik is toch ernstig hachelijk…….
nb hoe doe je zo’n ban, ip blokkeren?
Ik zou het gewoon een ronde raampje noemen, wel zo makkelijk, en duidelijk!
Zo ken ik ze ook: auto met een brug, een autobrug in de garage. Of anders om, dat kan ook.
De naam zegt me wel wat,
maar of het waar is……………………
Die verklaring komt mij niet eens zo ongeloofwaardig voor. Geaccepteerd dus wat mij betreft.
Aha, ik dacht dat het gewoon een kutraampje was, vooral als hij bleef klemmen. Maar het is inderdaad ook een kutvogel, vooral als hij vlak voor de rijdende auto langs wil rennen, of vlak voor de racefiets in het bos, wat dan bij blokkerende wielen een kutfiets is en je je vervolgens afvraagt wat die kutvogels in dat kutbos doen. Hachelijk of kut?
Ik kan niet zeggen dat dit taalgebruik op mijn log gewenst is. Bij een volgende keer blokkeer ik al je reacties en is het over en uit.
Ik heb geen zeebenen, dus ik weet van niks … gooi ’t maar in mijn pet.
In vroeger eeuwen was een batterij(s)poort de vierkante geschutspoort in de scheepswand die kon worden geopend en waardoor de loop van een kanon naar buiten werd gestoken. “De Poorten, daar door de Vuur, en Vlamspuwende Ysere en Metaale Draaken, ten Stryden werden uitgevoerd” [v.Yk]. Het woord patrijspoort dat in geen enkele andere taal voorkomt is waarschijnlijk een “recente” verbastering, want in een woordenboek uit 1775 komt het nog niet voor. We vinden wel de benaming sabord.
http://www.vaartips.nl/tipp.htm
Ik heb geen flauw idee.
tja, welke uitleg moet je geloven…
En je kunt er door kijken, wat soms best verrassende beelden kan geven. Maak er tijdens storm nooit een open. 😛
Misschien had het woord patrijs vroeger nog een andere betekenis ? Of is afgeleid van een andere taal van de vroegere grootmachten ter zee ?
De naam en beeld van een patrijspoortje ken ik wel.
Hoe dan ook ik blijf het een mooi raampje vinden.
Feit is dat ik de naam patrijspoort wel kende.
Maar hoe het poortje aan zijn naam komt? Geen idee!