Als ik Polaroidbril zeg weet iedereen hier dat ik een zonnebril bedoel die naast het filteren van het scherpe licht en gevaarlijke UV straling in de ogen, ook schitteringen en reflecties op spiegelende oppervlakten wegneemt. Een polarisatiefilter voor op de lens van een camera geschroefd doet ongeveer hetzelfde. Niet zo’n moeilijk fotografieverhaal dus vandaag. Onlangs had ik (Fotograag) een gesprek met mijn broer (Fotograaf) over het nut en de mogelijkheden van polarisatiefilters. Ik was eigenlijk wel overtuigd van het nut, maar gebruikte ze niet meer. Enerzijds luiheid om het ding uit de tas te halen. Je kunt immers met Photoshop of Lightroom die lucht ook wel mooi donkerblauw maken. Anderzijds heb ik eens een hele serie foto’s verknald omdat de kleuren door het verkeerd inzetten van het filter veel te verzadigd waren. En reflecties opheffen, och zo vaak komt dat ook weer niet voor. Sindsdien zijn ze niet meer uit mijn tas geweest, ergo ik heb ze vaak niet eens meer in de tas zitten. ’s Middags kreeg ik al twee foto’s van mijn broer gestuurd, een met polarisatiefilter gemaakt en een zonder. Met de uitdaging erbij van: zo zie maar eens dat je dat zo gefotoshopt krijgt dat ze hetzelfde zijn. Ik heb het uiteraard wel even geprobeerd in Photoshop Lightroom, om zijn foto’s aan te passen, maar het contrast is te groot om tot iets vergelijkbaars te komen. Tja en dan moeten de filters toch weer mijn tas in. Hieronder voorbeelden van foto’s die zo recht uit de camera komen, ze zijn niet bewerkt. De eerste is zonder polarisatiefilter en de tweede is met polarisatiefilter gemaakt.
Nu nog een paart tips van de fotograaf voor geïnteresseerden, dit is wel een enigszins technisch verhaal: Als je een polarisatiefilter wil gebruiken om bijvoorbeeld een lucht diepblauw te maken, houd er dan rekening mee, dat bij het gebruik van een polarisatiefilter op een groothoeklens, dat je rare effecten kunt krijgen als je een groothoeklens gebruikt die een kleiner brandpunt heeft ingesteld dan 24 mm (op APS-C). Dit komt omdat een polarisatiefilter zo’n grote beeldhoek niet egaal kan polariseren, je krijgt dan een kleurverloop in het blauw. In een groter brandpunt dan 24 mm is dit effect vrijwel verdwenen. Ook moet je een polarisatiefilter niet op de lens laten zitten als bescherming tegen krassen, in plaats van bijvoorbeeld een UV-filter. Het kost je anderhalve diafragmastop licht, en het maakt je foto’s weer minder sprankelend bij bewolkt weer. Filters moet je eigenlijk altijd (dit geldt ook voor UV en clearglass filters) bewust toepassen. Dus heb je de front lensbescherming niet nodig, schroef het filter er dan af. Een objectief (lens) is opgebouwd uit veel elementen die op elkaar zijn afgestemd. Een goedkoop filter op een duur objectief, of een filter dat net dat klein beetje reflectie vangt kan je hele eindresultaat verpesten. Hetzelfde (heel heel heel belangrijk) is de zonnekap. Een zonnekap is een essentieel onderdeel van je objectief. Bij het niet gebruiken van (in 90% een kwestie van luiheid, en slechts in 10% vanwege het gebruik van een filter) wordt je foto contrastarmer doordat er bijvoorbeeld net wat strijklicht over je frontlens strijkt en zo tot diep in je objectief weet door te dringen. De zonnekap beschermt bovendien ook een beetje je lens tegen stoten en vingerafdrukken. Dus nog een tip: laat de zonnekap niet achterstevoren op de lens geschroefd zitten, maar gebruik hem zoals hij bedoeld is.
